W postaci „czarki“ – wspomnianego już kołowrotka wschodniego – przenika on do Europy w wieku XIV. Zauważamy przy tym kilka zjawisk interesujących. Przede wszystkim rozszerza się on z łatwością w ówczesnym przędzalnictwie wełnianym, zorganizowanym jako przemysł chałupniczy po miastach Europy zachodniej, we Włoszech, we Flandrii, tu i owdzie w Anglii i w Niemczech. W ciągu wieków następnych ulega on szeregowi udoskonaleń, doprowadzających do wytworzenia kilku różnych typów kołowrotka – np. typ francuski, saski, wschodnio-niemiecki. Udoskonalenia te przyjmują się z dużą łatwością w tych środowiskach, które poprzednio przyjęły typ pierwotniejszy. Ale szereg środowisk upiera się przy stosowaniu kądzieli z wrzecionem albo wyłącznie, albo też, jeśli kołowrotek przejmuje, to tylko jako narzędzie sezonowe – zimowe, w lecie zaś przędzie po dawnemu. To, o czym mówimy, stosuje się do wsi i do małych miasteczek, w których mieszczanie żyją w znacznym stopniu z rolnictwa, i to w takich okolicach, gdzie przędzenie wełny, lnu czy konopi jest z dawien dawna ogólnie praktykowane przez kobiety, czy to jako przemysł domowy, czy jako powinność na rzecz dworu pańskiego, czy też jako przemysł chałupniczy.
Read More